Суданд цэргийн эргэлт гарч, ардчилсан шилжилт устлаа

Африк тивийн зүүн хойд хэсэгт орших Бүгд найрамдах Судан улсад даваа гаригт цэргүүд төрийн эргэлт хийж, төрийн эрх мэдлийг хүчээр булуун авлаа.

Суданы армийн генерал Абдель-Фаттах Бурхан өчигдөр үндэсний телевизээр ард түмэндээ хандан Засгийн газар болон цэрэг, ард түмний хамтарсан Тусгаар тогтнолын зөвлөлийг татан буулгасныг зарласан байна. Тэрээр 2019 оны хувьсгалаас хойш улс төрийн тогтворгүй байдал бий болж, улс төрийн бүлэглэлүүдийн хоорондын маргаан нь арми цэргийн эргэлт хийхэд хүргэсэн гэсэн юм.

Мөн Абдель-Фаттах Бурхан даваа гаригт Судан улс даяар онц байдал зарлаж, 2023 оны долдугаар сард болох ээлжит сонгуулиар шинэ Засгийн газар байгуулагдах хүртэл цэргийн дэглэм төрийн эрх мэдлийг удирдана гэх маш тодорхой мэдэгдэл хийсэн байна. Түүнчлэн, Үндсэн хуулийг шинэчлэн найруулж, Суданы хууль тогтоох дээд байгууллагыг хувьсгалд оролцсон залуусын оролцоотойгоор дахин байгуулна гэжээ.

Олон улсын ажиглагчдын хувьд Суданд өрнөж байгаа үйл явцыг ийнхүү тус улсыг 30 жилийн турш удирдсан Омар аль-Баширын дэглэмийг 2019 онд түлхэн унагаснаар бий болсон Суданы ардчилсан шилжилт дахин дарангуйлалд шилжиж байна гэж дүгнэжээ.

Эх сурвалжуудын мэдээлснээр цэргүүд даваа гаригт Ерөнхий сайд Абдалла Хамдок болон Засгийн газрын зарим сайд нарыг баривчилж, тодорхойгүй байршилд хорьсон аж.

Ерөнхий сайд Абдалла Хамдокыг баривчилсны дараа Суданы нийслэл Хартум болон Омдурман хотуудад ардчиллыг дэмжигч иргэд гудамжинд гарч, цэргийн эргэлтийг эсэргүүцсэн жагсаал өрнүүлсэн юм. Энэ үеэр иргэд болон цэргүүдийн дунд мөргөлдөөн гарч, эмх замбараагүй байдал үүссэний улмаас гурван хүн амь насаа алдаж, 80 гаруй хүн шархаджээ.

Жагсаалын үеэр иргэд “Бид ардчиллыг хүсэж байна. Ухралт хийх нь сонголт биш” гэх уриаг хашхирч байжээ.

Суданы ардчиллын төлөө тэмцэгч Дура Гамбогийн мэдээлснээр цэргүүдээс гадна хагас цэрэгжсэн хүчнүүд Хартум хотын гудамжуудад хяналт тогтоож, жагсагчдыг хүчээр тараасан бөгөөд нийслэлийн ойр орчимд буун дуу гарсаар байгаа аж. Мөн нийслэлийн хэмжээнд интернэт сүлжээг хязгаарласан байна. Олон улсын “The Associated Press” агентлагийн сурвалжлагчид бууны суманд шархадсан цөөнгүй иргэн Хартум хотын эмнэлгүүдэд хэвтэн эмчлүүлж байгаа талаар мэдээлсэн байна.

Харин Абдалла Хамдокын Засгийн газрын Мэдээллийн яамны хэвлэлийн төлөөлөгч Карин Жан-Пьер арми цэргийн эргэлт хийж, хууль бусаар төрийн эрх мэдлийг булаан авсан гэж мэдэгдсэн юм. Суданы ардчилсан Засгийн газрыг одоогоор төлөөлж байгаа цорын ганц бүтцийг төлөөлж байгаа тэрээр даваа гаригт цэргийн эргэлт нь манай ард түмний ардчилал, хүний эрх, эрх чөлөө, шударга ёсны төлөөр хүсэл зорилгын эсрэг үйлдэл гэжээ.

Харин АНУ-ын зүгээс Суданы цэргийн эрх мэдэлтнүүдэд хандан хүчирхийллийг зогсоож, Ерөнхий сайд болон Засгийн газрын албан тушаалтнуудыг нэн даруй суллахыг шаардсан байна. Мөн НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерриш хэвлэлийн төлөөлөгчөөрөө дамжуулан “Хартум дахь цэргийн эргэлт болон Суданы улс төрийн шилжилт, тогтвортой байдалд аюул учруулж болзошгүй бүх үйлдлийг эрс буруушааж байна. НҮБ зөвхөн Судан улс төдийгүй бүс нутгийн тогтвортой байдалд аюул заналхийлэл учруулж болзошгүй уг үйл явдлыг анхааралтай ажиглаж байна” гээд Засгийн газрын албан тушаалтнуудыг мөн нэн даруй суллахыг шаарджээ.

Тэгвэл НҮБ-ын Хүний эрхийн дээд комиссар Мишель Бачелет Судан улсад цэргийн эргэлт гарснаар ардчилсан шилжилтээс ухарч болзошгүйг анхааруулсан бөгөөд цэргийн эрх мэдэлтнүүдэд хандан ардчиллыг дэмжигч иргэдтэй зөвшилцөл хийж, асуудлыг энх тайван замаар шийдвэрлэхийг уриалсан байна.

Эх сурвалж: Itoim.mn